បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន ADMM និងកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-ជប៉ុន រួចមក នៅរសៀលថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ និងជាប្រធានកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន និង នាយឧត្តមសេនីយ៍ វៃ ហ្វេងហ័រ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន បានដឹកនាំ បើកកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-ចិន តាមប្រព័ន្ធវីដេអូអនឡាញ ដែលបានប្រារព្ធធ្វើនៅឯទីស្តីការក្រសួងការពារជាតិ។
ថ្លែងបើកកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-ចិន សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ ចិន និងអាស៊ាន ប្ដេជ្ញាពង្រឹងជំនួបការពារជាតិ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ តាមរយៈក្របខណ្ឌ និងយន្តការដែលមានស្រាប់ដូចជា កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបូក និងវេទិកាតំបន់អាស៊ាន និងការគាំទ្រដល់ការខិតខំរបស់អាស៊ាន ក្នុងការរក្សាតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍គ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បីឈានទៅដល់ការកសាងសហគមន៍ជោគវាសនារួម។
សម្តេចពិជ័យសេនា បានបន្តថា៖ នៅក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ចិន មានការរីកចម្រើនខ្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់លើគ្រប់វិស័យ ដែលបានផ្តល់នូវគុណប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក និងបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់សន្តិភាព ស្ថិរភាព សន្តិសុខការអភិវឌ្ឍ និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់។
សូមរំលឹកថា កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន-ចិន ដើម្បីរំលឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៣០ នៃទំនាក់ទំនងដៃគូសន្ទនា អាស៊ាន-ចិន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន-ចិន បានឯកភាពបង្កើតភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលគឺជាការបើកទំព័រថ្មីនៃប្រវត្តិសាស្ត្រទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-ចិន ជាពិសេសសម្រាប់ទំនាក់ទំនងការពារជាតិអាស៊ាន-ចិន។
សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន-ចិន បានឯកភាពគ្នាបន្តលើកកម្ពស់ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ នយោបាយតាមរយៈការរក្សាឱ្យមានជំនួបថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ និងគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ដើម្បីចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងធ្វើឱ្យមានការជឿជាក់គ្នាទៅវិញទៅមកកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងលើកកម្ពស់កិច្ចសន្ទនា និងការសម្របសម្រួលតាមរយៈក្របខណ្ឌដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន កំពុងចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការអនុវត្តសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ស្ដីពីការប្រតិបត្តិរបស់បណ្តាភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ឌី អូ ស៊ី (DOC) និងបន្តជំរុញក្នុងការឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបាននូវ ក្រមប្រតិបត្តិ ស៊ី អូ ស៊ី (COC) ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងចីរភាព ដើម្បីធានាដល់ស្ថិរភាព និងសន្តិភាពក្នុងតំបន់។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រៅផ្លូវការ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន-ចិន ភាគីអាស៊ាន-ចិន បានធ្វើការពិភាក្សា និងផ្លាស់ប្តូរ នូវទស្សនទៅលើប្រធានបទនៃបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក រួមមានទាំង បញ្ហាសន្តិសុខប្រពៃណី និងមិនប្រពៃណី ក៏ដូចជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបាននឹងកំពុងបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់វិស័យសេដ្ឋកិច្ច សន្តិសុខថាមពល ស្បៀង បង្កឱ្យមានភាពមិនច្បាស់លាស់ និងព្រួយបារម្ភចំពោះអនាគតសន្តិសុខពិភពលោក។
សម្តេចពិជ័យសេនា ទៀ បាញ់ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ ជាមួយគ្នានេះផងដែរ យើងហាក់មានសុទិដ្ឋិនិយម ចំពោះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ចិន នៅក្នុងវិស័យការពារជាតិ ជាពិសេសនៅក្រោមក្របខណ្ឌដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលនឹងបន្តលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការការពារជាតិរវាងអាស៊ាន-ចិន ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត ពង្រឹងជំនឿទុកចិត្តលើគ្នាទៅវិញទៅមក ចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាដែលជាកង្វល់រួម និងចូលរួមលើកកម្ពស់ការកសាងសមត្ថភាព ក្នុងវិស័យការពារជាតិ ៕