នាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ អគ្គមេបញ្ជាការរង នាយសេនាធិការចំរុះ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាប្រធាន គណៈកម្មការដឹកនាំរួមសមយុទ្ធនាគមាសកម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៣ បានថ្លែងថា៖ ការធ្វើសមយុទ្ធនាគមាស រវាងកងទ័ព កម្ពុជា-ចិន ឆ្នាំ២០២៣ នេះ មិនមែនជាការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណា ឬបុគ្គលណាមួយឡើយ។ ហើយសមយុទ្ធនេះ នឹងធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាព ដល់កងទ័ពកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ។ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្នុងឱកាសដែល ឯកឧត្តម បានអញ្ជើញចុះពិនិត្យមើលការប្រុងប្រៀបរៀបចំមុនពិធីបើកជាផ្លូវការ នូវសមយុទ្ធនាគមាស រវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន ឆ្នាំ២០២៣ នៅទីលានបាញ់គ្រាប់ពិតនៃមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស នៅតំបន់ភ្នំជុំសែនរីករាយ ក្នុងភូមិសាស្ត្រភូមិច្រកកូវ ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២២ ខែមីនា នេះ។
ឯកឧត្តម បញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា៖ ការធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ ២០២៣នេះ គឺដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ ពីគ្នាទៅវិញទៅមក រវាងកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន ហើយក៍ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាព ដល់កងទ័ពកម្ពុជា ឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពថែមទៀត។ ហើយតាមរយៈនៃការធ្វើលំហាត់សមយុទ្ធរួមគ្នានេះ នឹងធ្វើឲ្យកងទ័ពកម្ពុជា ចំណេញច្រើន ដោយទទួលបានបទពិសោធន៍ចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើ ជាច្រើន ពីកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន ទាក់ទងទៅនឹងសកម្មភាព នៃប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ ក្នុងព្រឹត្តិកាណ៍រធំៗ និងការងារមនុស្សធ៌ម រួមទាំងរបៀបវីរៈផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនទៀត រវាងកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន។ ឯកឧត្តម ឥត សារ៉ាត់ បានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ ការធ្វើលំហាត់សមយុទ្ធនាគមាសនេះ គឺមិនមែនជាការដំឡើងសាច់ដុំ ឬគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណាមួយ ឬបុគ្គលណាមួយឡើយ។ ខណៈដែលប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា ក៏មានការធ្វើសមយុទ្ធដូចគ្នានេះដែរ ដូចជាការធ្វើសមយុទ្ធ រវាងកងទ័ពអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត ជាមួយកងទ័ពប្រទេសថៃជាដើម។ ឯកឧត្តម ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា លំហាត់សមយុទ្ធនាគមាសនេះ ក៏នឹងមានការរៀបចំខ្លឹមសារសមយុទ្ធ ជាកម្លាំងទ័ពពិត ធ្វើការចល័តតាមទីតាំងដោយផ្សារភ្ជាប់ និងស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ព្រមបែងចែកជាដំណាក់កាលនីមួយៗ ទៅតាមភាពជាក់ស្ដែង។ ជំនួសមុខឱ្យសម្ដេចពិជ័យសេនា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ឯកឧត្តម ឥត សារ៉ាត់ បានថ្លែងនូវការលើកសរសើរ នឹងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អ រវាងថ្នាក់ដឹកនាំធ្វើលំហាត់សមយុទ្ធ នៃកងកម្លាំងប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន ដែលបានសហការគ្នាយ៉ាងល្អរៀបចំប្រតិបត្តិការលំហាត់នាគមាសឆ្នាំ ២០២៣ នេះ ប្រកបទៅដោយភាពរលូន។
ឯកឧត្តម បានបញ្ជាក់ទៀតថា លំហាត់សមយុទ្ធនាគមាសកម្ពុជា-ចិន នឹងធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយមានលក្ខណៈទ្រុងទ្រាយធំជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មកម្ល៉េះ។ តែជាអកុសលដោយសារកម្ពុជា ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល ទទួលរងនូវវិបត្តិជាសាកល ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងរយៈពេលជាង ៣ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ បានធ្វើឲ្យសមយុទ្ធ ដែលកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរធ្លាប់បានធ្វើរហូតមកនោះ ត្រូវបានអាក់ខាន។ តែសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ គឺជាឆ្នាំដំបូង នៃការចាប់ផ្ដើមសារជាថ្មីឡើងវិញ ជាលើកទី ៥ សម្រាប់សកម្មភាពលំហាត់សមយុទ្ធនាគមាសកម្ពុជា-ចិន ក្រោមប្រធានបទ “ប្រតិបត្តិការ ការពារសន្តិសុខ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ និងការងារមនុស្សធម៌នៃកងទ័ពទាំងពីរកម្ពុជាចិន“ ដោយបានប្ដូរទីតាំងនៃការធ្វើសមយុទ្ធពីក្នុងភូមិសាស្ត្ររបស់ស្រុកជុំគីរី ខេត្តកំពត មកកាន់តំបន់ភូមិសាស្ត្ររបស់ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងវិញម្ដង។
លំហាត់សមយុទ្ធនាគមាសកម្ពុជា-ចិន លើកទី ៥ នេះ មានកងទ័ពភាគីចិន ចូលរួមសមយុទ្ធចំនួន ២៥៧ នាក់ ក្នុងនោះមានកម្លាំងធ្វើសមយុទ្ធ ១៨៧នាក់ និងក្រៅពីនោះជាក្រុមដឹកនាំសមយុទ្ធក្រុមទីបញ្ជាការ និងក្រុមធានា។ រីឯភាគីកងទ័ពកម្ពុជា មានកម្លាំងចូលរួមសរុប ២,៨៣១ នាក់ ៕